บทความนี้เป็นการตอบคำถามจากทางบ้านค่ะ มีน้องถามมาว่า…
Q: สวัสดีครับพี่จอม(ขออนุญาติเรียกพี่ครับ) ผมเป็นเด็กจบใหม่ครับทำงานได้สักพักหนึ่งแล้ว แรกๆก็สนุกดีแต่ตอนนี้กลายเป็นว่าไร้แรงบันดาลใจ พี่มีวิธีทำให้ Inspiration ของพี่เพิ่มขึ้นอย่างไรครับ
A: มีหลายครั้งที่เราต้องการได้ไอเดีย ได้แรงบันดาลใจในสิ่งที่ทำอยู่ ในการออกแบบ ในการใช้ชีวิต
ถ้าจอมต้องการหา Inspiration ที่จะทำให้เรามีพลัง หรือมีไอเดียในการคิดงานต่อ สร้างงานดีดี ใช้ชีวิตแบบที่รู้สึกดีกับมันมากขึ้น
จอมมี 3 วิธีหลักที่จอมใช้ “เวลาคิดงาน ไม่ออก หรือรู้สึกว่าสิ่งที่กำลังทำอยู่มันไม่เวิร์ค หรือกำลังหมดใจ” ลองเอาไปดูเป็นตัวอย่างและปรับใช้นะคะ มันอาจจะเหมาะกับทั้งคนจบใหม่ที่เริ่มหมดแรงบันดาลใจ ไปจนถึงนักออกแบบที่ต้องการหาแรงบันดาลใจใหม่ๆเสมอ
1.RELAX / STAY FRESH ทำใจให้สดชื่น
พูดแล้วเหมือนจะง่าย ไอ้คนก็ไม่ได้มีปุ่มสวิตช์ปิดเปิดได้ทันที แต่มันสำคัญมากนะคะ เพราะว่าถ้าใจร้อนรน ใจคอไม่ดี มันก็ทำให้ใจเรา “ไม่นิ่ง” ซึ่งทำให้คิดอะไรก็ดีสู้เวลาใจนิ่งไม่ได้สิ่งที่ควรทำอันดับแรกคือ ต้องพัก ไม่ได้จำเป็นว่าต้องพักนานเป็นวัน เป็นหลายวัน เป็นอาทิตย์ แค่ 15 นาที เดินออกไปหาอากาศดีดี Get Fresh Air หรือทำอะไรให้เราได้ผ่อนคลาย ลดความตึงเครียดลง หายใจลึกๆ ให้จังหวะการเต้นของใจช้าลง
“รู้จักเรียนรู้การควบคุมชีพจรตัวเอง”
เรื่องใจนิ่งนี่เรื่องจริงนะ เวลาเราใจไม่นิ่ง ความคิดดีดีมันไม่ค่อยจะออกมาหรอก อย่างเวลาจอมถ่ายรูป ถ่ายใจไม่นิ่ง ถ่ายออกมายังไงก็ไม่ดี พูดเลยว่า..ถ่ายจากไอโฟนตอนใจนิ่งยังดีซะกว่า ถ่ายจากกล้องโปรตอนใจร้อนรน
You need fresh eyes? Relax. Refocus.
Fresh Eyes เป็นสิ่งที่ต้องใช้เสมอในงานออกแบบ เพราะยิ่งเรามองงานเดิมซ้ำไปซ้ำมานานเท่าไหร่ เรายิ่งขุ่น ไม่สามารถเห็นอะไรใหม่ๆ วิธีแก้โดยการเดินออกจากมันสักพัก ไปผ่อนคลาย เดินออกไปสูดอากาศ หรือปรับโฟกัสของเราสักแปปนึง จะช่วยได้มาก ในการ Reset ความรู้สึก ก่อนจะกลับมาทำสิ่งที่ทำอีกครั้ง เพื่อให้เรากลับมาทำมันใหม่ ด้วยสายตาที่สดชื่น และใจที่นิ่งกว่าเดิมค่ะ
2.CHANGE PERSPECTIVES ปรับเลนส์ เปลี่ยนมุมมอง
ในเรื่อง..ทั่วไปเปลี่ยนมุมมองทำได้ง่าย ทั้งที่อยู่กับที่เปลี่ยนวิธีคิด หรือ แค่เราออกเดินทาง และเปิดใจให้กับภาพใหม่ๆ ที่ใหม่ๆ
อยู่กับตัวเอง.. ตั้งคำถามกับตัวเอง และมีสมาธิค่อยๆคิด ว่าเราจะคิดใหม่ มองใหม่ยังไง
เดินออกไปข้างนอก.. ก็แค่พร้อมจะเจอสิ่งใหม่ๆ รับเอาเรื่องดีดีเข้ามา ลองดูว่ามีอะไรที่จะจุดประกายเราได้ ลองมองสิ่งรอบตัวให้ต่างจากเดิม เช่น..
ถ้าเรามองอะไรกว้างๆ เวลาไปเที่ยว วิวมีแต่ทุ่งหญ้าเขียว ไม่เห็นจะมีอะไรเลย อาจจะลองมองใหม่ ว่า Detail ของไอ้หญ้าเขียวๆแต่ละที่มันเหมือนกันไหม.. นี่คือการปรับมุมมอง การบริหารความคิด บริหารวิธีคิด การตั้งคำถามทำให้เราได้ลองใช้สมอง และมุมมองเราในอีกรูปแบบที่มันจะช่วยให้เรามีไอเดียใหม่ๆ ในการมองโลก มองสิ่งอื่น เพราะชีวิตไม่ได้มีด้านเดียว
ในเรื่อง..การเรียน / หมดไฟในการเรียน….
มีน้องอยากเรียนจบคนหนึ่งเคยพูดว่า
“พี่หนูไม่ไหวแล้ว หนูอยากเรียนจบมากมาก ไม่อยากทำมันแล้วเนี่ย ทำไงหนูจะจบ!!!”
สิ่งที่จอมบอก ให้น้องตั้งหลักใหม่ คือ
“เรากำลังทำอะไร? ทำงานให้เรียนจบ? แทนที่จะมานั่งคิดว่า ทำไงให้จบ มาดูดีดี เป้าหมายแท้จริงคืออะไร? แทนที่จะคิดว่า เราทำงานนี้ เพื่อให้ “เรียนจบ” เสียดายตังพ่อตังแม่ เสียดายเวลา … แถมทรมานเปล่า… จริงๆ เป้าหมายคือ…น้องต้องสร้างงานดีดี งานที่จะส่งต่อให้คนรุ่นหลัง งานที่จะเปลี่ยนเมืองนี้ ทำให้ชีวิตคนดีขึ้น ถ้าน้องทำแบบนั้นได้มันก็แปลว่าตรงตามเป้าหมายของหลักสูตร ที่ให้น้องออกไปผลิตงานดีดีให้สังคม นั่นน่ะ..น้องจะจบ แต่มานั่งคิด หนูจะจบๆๆ ชีวิตหนูจะจบตรงนี้แทนล่ะลูก…
วันนี้น้องอยากจะทำงานให้เสร็จๆ จะได้จบๆไป น้องจะเผามันก็ได้ แต่น้องก็จะเผามันไปแบบทรมาน แล้วเป้าหมายที่น้องจะสร้างงานดีดี มันจะไม่ออกมา เพราะเรามัวแต่ไปมองเป้าหมายว่า “ชั้นจะทำงานนี้ให้เรียนจบ” ไม่ใช่ความต้องการที่เราอยากจะ ‘สร้างงานดีดี’ “
ในเรื่อง..หมดไฟในการทำงาน
เหมือนกันกับเรื่องเรียนก่อนหน้านี้เลย.. ถ้าทำงานอาจจะเป็นแบบ “เฮ้ย เบื่อไม่ไหวแล้วว่ะ แม่งเหนื่อย คนนี้ก็เรื่องมาก นี่ก็จะเอานั่นก็จะเอา แก้อยู่นั่นแหละ เงินเดือนก็ไม่ได้เยอะแยะอะไร ไม่อยากทำแล้วเว้ย!!!”
ถ้าเป้าหมายในการทำงานแต่ละวันของเราคือ “ทำสบาย ไม่ล้มแบบ และได้เงินเยอะๆ…” บางที การทำงานสถาปัตย์ เป็นสถาปนิก ภูมิสถาปนิก.. อาจจะไม่ใช่คำตอบของเราก็ได้ ก็สมควร..ที่จะเครียดและหมดไฟ
แต่เรามาทำอะไรที่นี่?
“อยากสร้างงานที่เจ๋งที่สุดในชีวิตสักครั้งเหอะวะ ในชีวิตที่แม่งโคตรจะภูมิใจ มันอาจจะงานนี้แหละ .. ต้องลอง ต้องทำให้ได้” บางทีงานนี้อาจจะเป็นงานแบบ Once in a life time ก็ได้นะ! ไม่ใช่เพราะโปรเจคมันโคตรน่าสนใจ แต่เราทำให้มันน่าสนใจ
บางทีงานที่..มันอาจจะไม่ได้น่าสนใจเลย มันอาจจะรอ..ให้คุณสร้างอะไรที่ ‘น่าสนใจ’ ให้มัน และรอคุณทำให้มัน ‘ดีกว่านี้’ ก็ได้…
ทั้งหมดที่ว่ามา มันอยู่ที่การปรับมุมมองทั้งหมด เรื่องเดิม คิดใหม่ เปลี่ยนวิธีตั้งคำถาม
ในเรื่องงาน..คิดแบบ
หลายครั้งที่เราคิดไม่ออก และหาทางออกไม่ได้เพราะเรามองจากมุมหนึ่ง ซึ่งจริงๆ มันอาจจะมีทางอื่นที่น่าสนใจ หรือดีกว่านี้ก็ได้เราจึงควรเข้าใจว่าตอนนี้เราคิดอะไร และ..ปรับความคิดเราใหม่ ลองปรับมุมมองว่า มันคิดแบบอื่นได้อีกไหม?
บางทีเราคิดไม่ออก เพราะกรอบ หรือ โจทย์ที่เราสร้างมาใช้ในการคิด มันแคบคือไม่เหมาะสมกับโอกาสสิ่งที่เราทำได้คือ ลองคิดใหม่ ปรับ approach ในการเข้าหามันซะ!
ENCOUNTER WITH DIFFERENT VIEWS
Don’t escape, find it where you are.
บางทีเราไม่ต้องออกเดินทางไปไหนไกล เพื่อค้นหาแรงบันดาลใจด้วยซ้ำ
แต่..ต้องมองมันด้วยใจที่นิ่ง ไม่วุ่นวาย ค่อยๆคิด และ Focus เราจะเห็นว่าจริงๆมีอะไรมากมาย ให้เราคิด เพียงแต่เรามองข้ามมันลองคิดว่าที่เราคิดมา มันแค่มุมมองนึง แต่จริงๆ “มันมีอะไรได้อีก?”
กล้าคิดนอกกรอบเดิมของเรา กล้าเปลี่ยน กล้ามอง แค่ เปลี่ยนมุมมอง ลองคิดใหม่ จะได้อะไรอีกเยอะ
หลังจากที่เปลี่ยนมุมมองไป ทีนี้ลองหันกลับมามองปัญหา หรือประเด็นที่เราขาดแรงบันดาลใจอีกที (ด้วยมุมมองที่เปลี่ยนจากเดิม)ว่า “เรายังคิดกับมันเหมือนเดิมอีกไหม?”
นอกจากเปลี่ยนมุม บางทีการมองอะไรให้กว้าง ให้ลึก ก็ช่วยได้กว้าง คือ เอาตัวเราออกมาไกลๆ มองภาพรวมๆ ลึก คือ มองลงไปในรายละเอียดสลับสองส่วนนี้กลับไปมา
บางทีการ Focus ในสิ่งๆหนึ่งมากมาก ก็ช่วยให้เราค้นพบสิ่งที่เราไม่เห็นตอนเรามองกว้าง เหมือนกัน..ตอนภาพกว้างเราก็เห็นสิ่งที่เราไม่เห็นตอนออกแบบดีเทล
เช่น ในเรื่องการออกแบบ ถ้าเราต้องการแรงบันดาลใจ มันเริ่มต้นได้จาก Site จากที่มี จากประวัติ จากเรื่องราวที่มีจากพื้นที่
อย่างสมมติ เราต้องออกแบบในพื้นที่ที่เต็มไปด้วย ต้นไม้ ต้นสน แค่มองไปรอบรอบ เห็น Gesture / Character ของมัน มันก็เป็นส่วนหนึ่งของแรงบันดาลใจได้ ว่าเราจะจัดการยังไงกับ “เส้นตั้งเหล่านี้” จะ Replicate มัน หรือจะ เอามันไปจับคู่ (Juxtapose) กับอย่างอื่น… โห ความเป็นไปได้ ล้านแปด นี่คือการมองแบบรายละเอียดที่เราอาจจะได้ แรงบันดาลใจบางส่วนมาจากสิ่งนี้
แต่ในขณะที่ ถ้าเรามองภาพกว้าง เราอาจจะได้.. Pattern ของการใช้งานพื้นที่ หรือลักษณะเฉพาะของมัน เช่น ถ้าพื้นที่อยู่ในนาข้าว ถ้าเรามองดีเทลเราอาจจะเห็นเป็นต้นข้าว แต่ถ้าเรามองภาพรวมเราอาจจะเห็นเป็นรูปแบบการ form ขั้นบันไดก็ได้
อย่างจอม เวลาไปเที่ยว เวลาที่คนเค้าบอก เบื่อๆวิวข้างทาง สิ่งเหล่านี้ก็ไม่เคยเกิดกับจอมนะ.. เพราะจอมเปลี่ยนวิธีมอง วิวข้างทางนี้ตลอด และพยายามศีกษามัน ถอดรหัสมัน คือ ช่างสรรหาวิธีจะคิดจะมอง ไม่ว่าจะ Pattern, Contrast, Texture สารพัดจะมองได้ พอเริ่มหมดมุข ก็สร้างมุขใหม่ ทีนี้มันเลยทำให้เรามีแรงบันดาลใจเพิ่มค่ะ ก็จากการปรับมุมมองเนี่ยแหละ จะว่าเก็บเกี่ยวมันก็ใช่ แต่จะมองอีกที เราก็เป็นคนต้องสร้างวิธีมองมันเนี่ยแหละ 
บางทีนั่งวาดก็ทำให้เราค้นพบมุมมองใหม่ๆเช่นกัน
ถ้าเราเกิดเบื่อ..ในสิ่งที่ทำ..
ต้องเข้าใจว่าทำไมถึงเบื่อ.. เพราะเราทำได้ไม่ดี หรือเราทำมันได้ดีเกินไป..ถ้าเราเรียนรู้ยังไม่พอ ก็ต้องเรียนให้พอ แต่ถ้าเรารู้เยอะแล้วเราอาจจะสอนคนอื่น หรือเริ่มหาสิ่งอื่นที่ต้องเรียนรู้ต่อ.. มันมีอะไรมากมายให้เราเรียนรู้ เพียงแต่เรามองเห็นมันรึเปล่า … ถ้าไม่เห็น ก็ต้องปรับมุมมองค่ะ
ลองดูค่ะ
3.EXPLORE & HARVEST NEW IDEA | เก็บเกี่ยวความคิดใหม่ๆ ไม่หยุดค้นคว้า
(RESEARCH / GET NEW INFORMATION)
เราสามารถหาไอเดียใหม่ๆ ได้จากหลายวิธีมากมาก ไม่ว่าจะ
- อ่านหนังสือ : ทั้งหนังสือที่เกี่ยวกับสิ่งที่เราค้นหา หรือ อาจจะแค่ใกล้เคียง บางทีคำตอบอาจจะรออยู่ในนั้นก็ได้ จริงอยู่..จินตนาการไม่ได้มาจากตำรา แต่ว่า หลายๆที จินตนาการก็ถูกเปิดขึ้นหลังจากเราได้อ่าน หรือ เห็นเรื่องราวบางอย่างที่มัน “คลิก” ใครจะรู้?
- ดูหนัง ดูสารคดี : อันนี้ก็เป็นอีกทางเลือก ที่สามารถเสพย์ได้ง่าย เพราะเป็นภาษาภาพ และมีเรื่องราวที่ซ้อนทับมากมายให้เรารอดู เช่น บางที..เราดูหนังเรื่องหนึ่ง อาจจะไม่ได้ดูเพลินๆ แต่เราอาจจะรอดูเพื่อ นั่งดูวิธีการเขียนบท วิธีการถ่ายรูป งานสถาปัตยกรรมในหนังนี้ การจัดองค์ประกอบภาพ และ อีกมากมาย…
- ท่องเที่ยวแบบมีจุดประสงค์ (เดินดูสถาปัตยกรรม งานศิลปะ และเที่ยวธรรมชาติ) : อาจจะดูเจาะจง แต่ว่าจอมว่า มันเหมาะมากกับนักออกแบบ และสถาปนิก ที่ไปเดินดูงานจริง ที่มันเจ๋ง และทำให้เราชื่นชม และทำให้เรา “อยากสร้างสิ่งดีดีแบบนี้” หรือ เราเห็นพลังของการออกแบบ เห็นทางเลือกในการออกแบบ เห็นตัวอย่างของไอเดียดีดี ดูงานศิลปะก็ช่วยจุดประกายไอเดียเราได้ด้วย
แรงบันดาลใจ บางทีเราต้องออกไปหามันล่วงหน้าด้วยนะ เพราะบางทีตอนเราต้องการมัน เราก็ไม่มีเวลาจะไปหามัน ดังนั้น การที่สนใจสิ่งภายนอก และคอยเก็บไอเดียเอาไว้เพื่อกลับมาเปิดอีกครั้งตอนที่รู้สึกตัน บางทีก็ช่วยได้มากค่ะ
ไม่ต้องรอ ให้เราเหนื่อย ลานขาด ไอเดียตีบตัน ค่อยออกไปหาไอเดีย สร้างโอกาส ให้เราได้เรียนรู้ตลอดเวลา พร้อมกับสนุกกับมันค่ะ(หาเรื่องเที่ยวก็ได้ เพราะเที่ยวอย่างมีจุดประสงค์ ฮา….)
ถ้าหมดแรงบันดาลใจในทำงาน?
บางทีเวลาหมดไฟในการทำงานสถาปัตยกรรม… เราก็ต้องใช้ไฟในงานสถาปัตยกรรมนี่แหละ..เติมเต็มมันคือ และสิ่งที่ช่วยได้อย่างไม่น่าเชื่อ..คือ การที่เราไปดูสุดยอดงานออกแบบที่ดีดี ไม่ว่าจะไปดูด้วยตา หรือ อ่าน หรือดูสารคดี มันช่วยตอกย้ำว่า สิ่งที่ดีดี งานดีดี มันมีอยู่จริง มันสร้างได้จริง และ“เราต้องสร้างมัน”
อย่างตอนที่จอมได้ไป Salk Institute คือมันเติมพลังใจเราได้จริง ไม่ได้คิดว่าอยากจะทำงานแบบนี้ออกมาเหมือน คาห์นหรอก แต่มันพบว่า งานดีดี มันมีผลกับความรู้สึก ความเป็นอยู่ .. “สักครั้งว่ะ..เราอยากทำงานดีดีที่มีคุณค่าให้ได้อย่างนี้ .. ถ้าวันนี้ยังไม่มี.. ต้องกลับไปทำแล้วว่ะ..”
การดูตัวอย่างดีดี…. บางทีมันสร้างแรงบันดาลใจให้เราได้อีกเยอะ
ไม่ได้ให้เราลอก ให้เราทำแบบนั้นนะ แบบนั้นไม่มีประโยชน์ แต่ทำให้เราสร้างสิ่งดีดีใหม่ๆในแบบของเราต่างหาก
ทั้งหมด 3 ข้อ ทำร่วมกัน น่าจะช่วยให้คุณเปิด Radar รับแรงบันดาลใจใหม่ๆ และสร้างมันด้วยตัวคุณเอง…ได้อย่างดียิ่งขึ้นค่ะ
อย่ากลัวที่จะลองมองอะไรใหม่ๆ หลายครั้งที่มันช่าง “Inspiring” เพราะว่ามันแตกต่าง แปลว่า เราต้องกล้าคิด กล้ามอง
BE BOLD / BE CRITICAL / BE POSITIVE / BE BRAVE
GO EXPLORE & BE INSPIRED ลองค้นหาแรงบันดาลใจในตัวคุณดูค่ะ