หลายคนสนใจเรื่องการออกแบบในรูปแบบ Sustainable Design และ Green Design ซึ่งมันมีขอบเขต ไม่จำกัดแค่งานสถาปัตยกรรม แต่ไปถึง การออกแบบเมืองUrban Design กว้างไป ลงมาจนถึง Product Designทีนี้มีหนังสืออะไรให้เราอ่านเพิ่มเติมเพื่อเข้าใจพื้นฐานเบื้องต้นเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และการพัฒนาที่ยั่งยืนได้บ้าง? วันนี้มี 6 เล่มแรกมาฝากค่ะ
1.Cradle to Cradle : Remaking the Way We Make Things
By William McDonough, Michael Braungart
อยากจะออกแบบและสร้างอะไรขึ้นมาสักอย่างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม? ต้องเริ่มจากเล่มนี้ !!!ไม่ว่าจะออกแบบอะไร จะผลิตภัณฑ์ หรือ สถาปัตยกรรม เล่มนี้เป็นเล่มที่สร้างพื้นฐาน และเปิดมุมมองในรูปแบบที่สุดโต่ง ในการที่จะออกแบบเพื่อให้ “Be less bad” หรือ “แย่น้อยลง” ในที่นี้คือ “ดีกรีการทำลายล้างน้อยลง” คือ ง่ายๆคือ เราจะออกแบบยังไง ให้ทำร้ายธรรมชาติน้อยกว่านี้
รูปแบบความคิดในหนังสือเล่มนี้ เริ่มจากการ “Rethink” หรือ “มาปรับมุมมองความคิดใหม่ ในการออกแบบ ที่ไม่ใช่แค่ลดสารพิษในวัสดุ หรือ แค่การรีไซเคิล แต่เริ่มที่จุดตั้งต้น คือ การออกแบบใหม่ตั้งแต่เริ่มที่”วัสดุ” โดยนึกถึงผู้ใช้งานจริงๆ
หนังสือเล่มนี้ไม่ได้ดีแต่พูดด้วยนะ เพราะเค้าพิมพ์หนังสือเล่มนี้ จาก โพลีเมอร์พลาสติก ที่หมึกที่ไม่มีสารอันตราย ถ้าใครได้ครอบครองลองมาจับ จะรู้ค่ะว่ามันเป็นสัมผัสอีกแบบเลย หรู และ สวยงาม
หนึ่งในผู้เขียน William McDonough เป็นสถาปนิกค่ะ และมาทีมกับนักวิทยาศาสตร์ Michael Braungart น่าสนใจป่ะล่ะ?!!
เป็นอีกเล่มแรกแรกที่ต้องอ่านเลยค่ะ ตอนแรกจอมยืมห้องสมุดที่ออฟฟิสอ่าน เค้าเห็นว่าสำคัญมากเลยมีให้ยืมตั้งหลายก๊อปปี้ ห้ามพลาดค่าา!
ถ้าสนใจวีดีโอเกี่ยวผู้เขียน ไปนี่เลยค่ะ
เค้าเคยไป TED Talk ด้วย อันนี้ก็ดีค่ะ
2.Biomimicry: Innovation Inspired by Nature
By Janine M. Benyus
การศึกษาในเชิงวิทยาศาสตร์ พบว่าไอเดียที่ดีที่สุดมันเริ่มจาก สิ่งที่มีในธรรมชาติ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะมาช่วยแก้ปัญหาที่ยากในยุคศตวรรษที่ 21
แนวความคิดของ Biomimicry นี้เปลี่ยนชีวิตของเราบนโลกใบนี้ได้อย่างไม่น่าเชื่อ Biomimicry เป็นนวัตกรรมที่ได้รับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติ โดยใช้ประโยชน์จากการศึกษาตั้งแต่เรื่องของวิวัฒนาการใน 3.8ล้านปีก่อน ตั้งแต่เรื่องของแบคทีเรียตัวแรก ไปจนถึง แนวคิดที่ดีที่สุดจากธรรมชาติ จากเรื่องของการสังเคราห์แสง, Brain power, เปลือกหอย ที่เราเอามาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
Biomimicry เป็นแก่นในการปฏิวัติระบบการคิดค้น การสร้าง การเขียนโปรแกรม การเก็บเกี่ยวพลังงานในธรรมชาติ การฟื้นฟูธรรมชาติ ไปจนถึงการคืนพลังกลับไปสู่ธรรมชาติ
Janine Benyus เป็นนักวิทยาศาสตร์ และนักเขียนที่อธิบายเกี่ยวกับปรากฏการณ์นี้ โดยการที่เธอจะพาเราไปเข้าห้องทดลองของเธอ และพบกับเรื่องราวที่น่าสนใจตั้งแต่เทคโนโลยี ไปจนสิ่งที่เจอจากการสังเกตการณ์ในห้องทดลอง
ฟังดูอาจจะคิดว่า แล้วมันเกี่ยวอะไรกับการออกแบบสถาปัตยกรรม อย่างที่จอมบอกค่ะ พื้นฐานของการออกแบบเพื่อความยั่งยืนไม่ใช่การเอา สถาปัตยกรรมเป็นศูนย์กลางของโลก แต่การเอาสถาปัตยกรรมมาเชื่อมศาสตร์เพื่อสร้างสิ่งดีดี สิ่งใหม่ๆให้กับโลก การเปิดโลก เปิดมุมมองจึงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก หากยังงงๆว่า เอ๊ะ แล้ว Biomimicry Architecture เป็นยังไง จอมมีตัวอย่างมาให้ ลองดูงานของสุดยอดสถาปนิกไทย พี่ เบน เนียมเทศ จาก Burkett Design ที่ออกแบบ Science Pyramid โดยใช้ไอเดียจากธรรมชาติ มาบันดาล สถาปัตยกรรมค่ะ
3.Ecological Urbanism
By Mohsen Mostafavi, Gareth Doherty (Editor)
จากภาวะ Climate Change, Sustainable Architecture, Green Technologies ที่เริ่มกลายเป็นหัวข้อสำคัญในการพัฒนาเมืองทั่วโลก หนังสือเล่มนี้จะพูดถึงความต้องการอย่างเร่งด่วนในการที่เราจะต้องพัฒนาเมือง โดยใช้Approachในเชิงนิเวศวิทยา ในหนังสือเล่มนี้จะพูดถึง วิธีที่ใช้งานได้จริงทั้งในเมืองที่มีอยู่เดิม ไปจนเมืองใหม่ๆ
Ecological Urbanism จะมองเมืองผ่านหลายองค์ประกอบ และไม่ได้จำกัดศาสตร์สายใดสายหนึ่ง แต่เป็นการสร้างความลื่นไหล ผสมผสานระหว่างหลายศาสตร์
การออกแบบเป็นกุญแจสำคัญในการเชื่อมระบบนิเวศทางสิ่งแวดล้อม และ ความเป็นเมืองเข้าด้วยกัน ในหนังสือเล่มนี้จะรวบรวมเอา นักปฏิบัติ, นักเศรษฐศาสตร์, วิศวกร, ศิลปิน, นักการเมืองที่มีอำนาจตัดสินใจ, นักวิทยาศาสตร์ ไปจนถึง ผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุข เพื่อเป้าหมายที่จะสามารถส่งต่อความเข้าใจเรื่องของ Ecological Urbanism ที่มีความซับซ้อน และ โอกาสที่จะพัฒนาต่อไปในอนาคต
เห็นเนื้อหาจริงจังซับซ้อน ความงามของสถาปัตยกรรม และ การออกแบบเมืองไม่ได้หายไปจากหนังสือเล่มนี้ เล่มนี้เป็นหนังสือสถาปัตยกรรมค่ะ จัดทำโดย Graduate School of Design. Harvard University ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยที่เร่งค้นหาทางออกใหม่ๆ ระหว่าง นิเวศวิทยา, สถาแัตยกรรม, ภูมิสถาปัตยกรรม, การออกแบบ และ จนถึงเรื่องของ Urbanism
นี่เป็น วีดีโอที่ Mohsen บรรยายเกี่ยวกับโปรเจค/หนังสือนี้ค่ะ
4.An Inconvenient Truth : The Planetary Emergency of Global Warming and What We Can Do About It
By Al Gore
ภาวะโลกร้อนคืออะไร? อย่าเชื่อว่าคุณเข้าใจจนกว่าจะได้ดูภาพยนตร์ หรือ อ่านหนังสือ เล่มนี้ !!
An Inconvenient Truth เป็หนังสารคดีที่นอกจากทำเป็นหนัง ยังทำเป็นหนังสืออีกด้วย ไม่ต้องห่วงว่าจะน่าเบื่อ มันเต็มไปด้วยภาพ Infographics ที่อ่านเข้าใจง่าย โดยใช้เวลาเสพย์ไม่นานก็เข้าใจถึงแก่น
หนังสือ และ ภาพยนตร์ เรื่องนี้เป็นการรวบรวมการบรรยายเกี่ยวกับ ภาวะโลกร้อน ที่ Al Gore ได้ส่งต่อให้หลากหลายกลุ่มผู้ฟังทั่วโลก ใน An Inconvenient Truth นี้ แอล กอร์ ที่เปรียบเป็นผู้นำด้านสิ่งแวดล้อม ได้รวมพลผู้นำในด้านการวิจัยทั่วโลก, ช่างภาพ, กราฟฟิค และ ความสนุกสนาน เพื่อมาส่งต่อข้อมูล และสิ่งที่เราไม่นึก ไม่รู้มาก่อนเกี่ยวกับภาวะของโลกเราในวันนี้
แอล กอร์สามารถถ่ายทอดเรื่องของสิ่งที่เราควรจะระวัง และ นึกถึงในก้าวต่อไป มันคือความจริง ที่อาจจะฟังแล้วไม่น่าพึงพอใจ แต่เค้ากลับเล่าให้ดูสนุกสนานได้
ไม่ต้องกลัวจะเข้าถึงยาก จะน่าเบื่อ หนังสือ และ หนังเรื่องนี้สนุก และ ตื่นตา และจะเปิดโลกทัศน์กับคุณในเรื่องของปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างดี
จอมได้ดูหนังเรื่องนี้ตอนปีแรกที่มาอเมริกา ที่บริษัทชวนกันไปดู นอกจากว่าจะทำให้เราตื่นตากับข้อมูลที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ก็พบว่า สารคดีมันน่าบันเทิง ได้แบบนี้เลยเหรอ หนังเรื่องนี้เปลี่ยนมุมมองคนที่ไม่เคยสนใจ “สารคดี”อย่างจอมไปเลยทีเดียว จากนั้นก็เริ่มหาสารคดีมาดูมากขึ้นค่ะ อยากให้ลองดู ไปหาเป็นหนังก็ได้ค่ะ อันนี้เป็นหนังตัวอย่างค่ะ
5.Sun, Wind & Light: Architectural Design Strategies (Revised)
By Mark DeKay, G Z Brown
หนังสือคลาสสิคที่ได้รับการเอามาปรับปรุงใหม่ในปี 2014 เป็นพื้นฐานการออกแบบสถาปัตยกรรมที่คำนึงถึงเรื่อง อุณหภูมิความร้อน จาก ดวงอาทิตย์, ลม และ แสงแดด โดยหนังสือเล่มนี้จะครอบคลุมหลักการออกแบบที่ใช้การให้ความร้อนอาคารจากแดด การให้ความเย็นผ่านลม และการใช้แสงธรรมชาติในการให้แสงในอาคาร มันเป็นเรื่องพื้นฐานที่มีผลต่อการออกแบบอาคารที่ประหยัดพลังงาน ที่ในหนังสือเล่มนี้จะแสดงออกมาเป็นภาพให้เห็นชัดเจนสายออกแบบอาคาราตรงตรงห้ามพลาดค่ะ
6.Infrastructure Sustainability and Design
By Spiro N. Pollalis (Editor), Andreas Georgoulias (Editor), Stephen J. Ramos (Editor), Daniel L. Schodek (Editor)
มาว่ากันด้วยการออกแบบโครงการขนาดใหญ่ให้ยั่งยืน มันไม่ใช่แค่อาคารเดียวอีกต่อไป แต่เป็นทั้งระบบใหญ่ ที่จะช่วยให้เข้าใจการออกแบบในโครงการใหญ่ๆ ทั้งการออกแบบ วิศวกรรม และ การก่อสร้างไปได้อย่างดียิ่งขึ้น
ในโครงการแบบนี้ผู้นำโครงการสายเฉพาะทางคือ วิศวกร, นักวางแผน, ผังเมือง, นักสาธารณสุข, นักสิ่งแวดล้อม, สถาปนิก และ ภูมิสถาปนิก จะมารีวิวฌปรเจคที่มีในปัจจุบัน ที่จัดเป็นโครงการยักษ์ใหญ่ที่มีคววามยั่งยืน หน้าที่ของทีมที่สร้างโครงการลักษณะนี้เริ่มตั้งแต่ การออกแบบทางเลือก การสร้างโครงสร้างทางการเงิน ในหนังสือจะพูดถึงความท้าทาย และโอกาสในการสร้างความยั่งยืนของโครงการผ่านระบบInfrastucture (สาธารณูปโภค) เช่น พลังงาน น้ำ และ ขยะ ซึ่งจะมีประโยชน์มากในการที่ให้ข้อมูลเรา ได้เข้าใจถึงว่ามีความเป็นไปได้อย่างไรในการออกแบบบ้างค่ะ
จอมสอยเล่มนี้มาด้วยความที่จอมได้มีโอกาสทำงานโครงการขนาดใหญ่เยอะมาก และการออกแบบให้ยั่งยืนไม่ใช่เรื่องของจุดใดจุดหนึ่ง แต่เป็นภาพรวม พอมีเรื่องของ Infrastructure เข้ามาที่ฟังดูอาจจะวิศวกรรมซะเหลือเกิน แต่เป็นสิ่งที่เราต้องทำงานร่วมกันเพื่อให้ผลที่ออกมานั้นดี และมีการบูรณาการทางความคิดต่างศาสตร์ที่ผลออกมาดีที่สุด ทำให้เล่มนี้เป็นอีกเล่มค่ะ ที่พลาดไม่ได้สำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืนในโครงการขนาดใหญ่ ที่ต้องมองงานระบบด้วย
Enjoy!
นี่เป็น 6 เล่มแรกที่สำคัญ และต้องอ่าน หรืออย่างน้อยควรผ่านตามาค่ะ จริงๆแล้วยังมีหนังสืออีกมากมายที่ต้องอ่านเพื่อให้ตอบโจทย์ของแต่ละคน แต่พื่้นฐานและแนวคิดจาก 6 เล่มนี้เป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรพลาดค่ะแล้วคราวหน้าจะเอาหนังสือดีดี ในประเด็นอื่นมาฝากค่ะ